युवा कवि रविन शर्मा हाल जापानलाई कर्मभूमि बनाई साहित्य र समाजिक कार्यमा सक्रिय छन् । अनेसास केन्द्रिय कार्यसमितिका सचिव समेत रहेका उनी जापान च्यापटरका पूर्वअध्यक्ष समेत हुन् । केही अघि उनको कविता कृति देउता बनाउने कारखाना प्रकाशित भएको छ । यही कृतिमा आधारित भई कवि शर्मासँग सम्पादक जीवन खत्रीले गरेका पाँच प्रश्न र कविको जवाफ;

१) देउता बनाउने कारखाना बारेमा परिचय गराईदिनुस न, जसलाई पढेर पाठकले यो कृति छनोटका लागि सहयोग पुगोस् ।

– देउता बनाउने कारखाना’ मेरो पहिलो कविता संग्रह हो, जसमा मान्छेको जीवनयात्रा, समाजका विभिन्न पक्ष, प्रेम, पीडा, संघर्ष र दर्शनका भावहरू समेटिएका छन्।

मानिसले कसैलाई देवत्वकरण गर्छ, कहिलेकाहीँ अन्धभक्त बन्छ, कहिलेकाहीँ निराश भएर आफ्नै बनाईएको देवतालाई तोड्न खोज्छ। यस संग्रहमा यस्तै भावनाहरूलाई विभिन्न कोणबाट प्रस्तुत गर्ने प्रयास गरेको छु। यसभित्र प्रेमको मिठास छ, जीवनका कठोर सत्यहरू छन्, समाजका कुरूपतालाई प्रश्न गर्ने स्वर छ, र आत्मअन्वेषणको यात्रा पनि।

सरल भाषामा लेखिएका यी कविताहरू पाठकको हृदय छोईदिने विश्वास छ। यदि तपाईं जीवनका गहिराइ बुझ्न चाहनुहुन्छ, भावनाहरूको उतार-चढाव महसुस गर्न चाहनुहुन्छ, यो संग्रह तपाईंका लागि सान्दर्भिक हुन सक्छ।

२) मान्छे देउताको कारखानामा बनेको हो । अझ कुन देउताको कारखानामा भनरे विश्व युद्धमा छ ।तर तपाईकौले देउता बनाउने कारखाना भेट्नुभो । कस्तो हुँदोरहेछ यो कारखाना?

– डर लाग्ने प्रश्न गर्नु भो जीवन जी , म जीवन भर यो प्रश्नको उत्तर भेट्न त सक्दिन र पनि खोज भने गरिरहन्छु ।
‘देउता बनाउने कारखाना’ कुनै धुँवा उड्ने, मेसिन चलेको भौतिक कारखाना होइन। यो त समाजको एक अदृश्य तर शक्तिशाली प्रणाली हो, जहाँ मानिसहरू आफ्ना आवश्यकता, आस्था, डर, मोह र आशक्तिका आधारमा कसैलाई देउता बनाउँछन्।

कसैको बलिदानलाई, कसैको सफलतालाई, कसैको त्यागलाई हामी पूज्छौं। तर कहिलेकाहीँ यही कारखानाले बनेका देवताहरूलाई फाल्ने, तोड्ने, अनि नयाँ बनाउने काम पनि गर्छ। यो कारखाना कहिले परिवारभित्र हुन्छ, कहिले प्रेममा, कहिले समाजको ठूला व्यक्तित्वहरूमा, त कहिले धर्म, राजनीति वा सम्पूर्ण मानव सभ्यताभित्र।

तर ठूलो प्रश्न के छ भने— हामीले जसलाई देउता बनायौं, त्यो साँच्चै देउता हो त? कि हाम्रो आफ्नै डर, आशा वा मोहले सिर्जिएको मूर्ति मात्र? यही प्रश्नहरूको वरिपरि यो कविता संग्रह घुमेको छ।

३) लामो समयदेखि जापानमा रहेर साहित्यिक कर्ममा योगदान दिईरहनुभाछ । मिनेट मिनेटमा पैसा छाप्न सकिने ठाउँमा बसेर पनि साहित्यकर्ममा किन रस बस्यो?

– म त सिक्दै गरेको बिद्यार्थी हुँ । जापान मेरो निम्ति देश मात्र होईन यो त किताब जस्तै लागिरहेछ जिवन जी । जापान जति व्यस्त छ, त्यति नै गहिरो पनि छ। यहाँ समयको मूल्य पैसासँग जोडिएको छ, तर जीवनको मूल्य भावना, अनुभूति र विचारसँग जोडिएको हुन्छ।

यहाँको दैनिकीले मलाई गति दियो, तर साहित्यले मलाई अस्तित्व दियो। पैसा कमाएर जीवन चल्छ, तर भावनालाई उजागर नगरी आत्मा बाँच्दैन। त्यसैले, कमाउने दौडधुपबीच पनि म लेखिरहेँ, किनकि साहित्य मेरो श्वासजस्तै हो।

मेरो शब्दहरूले मेरो समयको कथाहरू बोलुन्, यहाँ रहेका नेपालीहरूको मनोविज्ञान देखाओस्, अनि समाजको यथार्थ उजागर गरोस् भन्ने चाहना छ। पैसा त कमाइन्छ, तर शब्दहरूले बनाउने सम्पत्ति कहिल्यै समाप्त हुँदैन। त्यसैले, साहित्य मेरो यात्राको एउटा अनिवार्य हिस्सा बनेको छ।

४) कविता भनेको के हो? जापानमा नेपाली कविता साहित्यको अवस्था के छ?

– मैले माथि पनि भनेको छु म एक सिक्दै गरेको बिधार्थी हुँ । मलाई धेरै सिक्नु छ । यो देश हरेक दिन कवितामा जीवन सिकाइरहन्छ ।  कविता भावनाको सुक्ष्म रूप हो, जसले कम शब्दमा गहिरो अनुभूति दिन्छ। यो कहिलेकाहीँ आँसु बन्छ, कहिलेकाहीँ हाँसो, कहिलेकाहीँ विद्रोह त कहिलेकाहीँ मौनता । कविता भनेको मुटुको स्पन्दन जस्तै हो, जुन जीवनको हरेक पलसँग जोडिन्छ— प्रेम, पीडा, सपना, संघर्ष, आशा, निराशा सबैका साथ यो जोडिएर आउछ ।

जापानमा नेपाली कविता साहित्यको अवस्था
जापानमा नेपाली कविता लेख्ने, पढ्ने र सुन्ने संस्कृतिले बिस्तारै जरा गाड्दै गएको छ। यहाँ रहेका नेपालीहरू आफ्नो व्यस्त जीवनका बीच पनि साहित्यलाई समय दिने प्रयास गरिरहेका छन् । विभिन्न साहित्यिक समूहहरू गठन भएका छन्, कविता वाचन कार्यक्रमहरू भइरहेका छन्, नयाँ पुस्ताले पनि नेपाली साहित्यमा चासो देखाइरहेका छन्।

तर अझै पनि यहाँको नेपाली कविता साहित्य पूर्णरूपमा स्थापित भइसकेको छैन। मुख्य समस्या समय अभाव, पाठकको सीमित पहुँच, र साहित्यलाई पेशागत रूपमा निरन्तरता दिन सक्ने अवसरहरूको कमी हो। तर पनि, नेपाली कविहरू आफ्ना शब्दहरूलाई जीवन्त बनाउन प्रयत्नशील छन्, जसले नेपाली कविता साहित्यलाई जापानमा भविष्यमा अझ सशक्त बनाउने आशा गर्न सकिन्छ।

५, कृतितिरै फर्कौँ । यो पुस्तक नपढ्ने पाठकले के छुटाउँछ होला?

– कुनै पनि कविता या लेखेको कृति केवल शब्दको जाल होइन, यसको भावनात्मक गहिराई र पाठकको आत्मसाथ गर्ने क्षण महत्त्वपूर्ण हुन्छ।

“केही छुट्दैन, तर अनुभवको गहिराइ कम हुन सक्छ।
कविता त भावना र विचारको एक यात्रा हो,
पाठकले यसलाई आफ्नो रूपमा ग्रहण गर्छन्,
पाठकको  सोच र अनुभवले यो गन्तव्य बनाउँछ।”

कविता आफैँमा हरेक पाठकको लागि फरक अर्थ र प्रभाव ल्याउने खालका हुन्छन् । त्यसैले, जो यो पुस्तक पढ्दैनन्, उनीहरूले त्यो अनुभवको गहिराई र त्यो विशिष्ट मार्ग देख्नबाट बञ्चित हुनेछन्, जसमा शब्दले जीवनका गहिरा सत्यलाई उजागर गर्छ। यस कृतिमा रहेका संवेदनाहरू र विचारहरूले पाठकलाई एक नयाँ सोच र आत्मचिन्तनको दिशा दिन सक्छ। सरल कविताहरु छन् , पाठकले शब्दमा आफुलाई भेट्ने छन् भन्ने लाग्दछ ।

***